Memeli hayvanlar hangileridir, Uçan memeliler, yüzen memizler karada, havada denizde yaşayan memeli canlılar hakkında bilgi
Aslan, Kaplan, Keçi, inek, yarasa, Kokarca, Kaplan, Yunus, Kurt, Çakal, Porsuk, Su samuru, Ayı, Deve, Ceylan, Antilop, Köpek,
HAYVANLARI NASIL GURUPLARIZ ?
Çevremizde
yaşayan hayvanlar vücut yapılarına göre omurgalı hayvanlar ve omurgasız
hayvanlar olmak üzere iki bölümü ayrılır. Omurgalı hayvanların
vücutlarında kıkırdak doku ve kemiklerden oluşan iskelet sistemi vardır.
Omurga iskeletin bir bölümüdür. İskeletin bütün bölümleri omurgaya
bağlıdır.
OMURGASIZ HAYVANLARA ÖRNEKLER
Omurgasız
hayvanların kıkırdak ve kemiklerden oluşan iskeletleri yoktur. Bazı
omurgasız hayvanların vücutlarında iskelet görevi gören değişik yapılar
vardır. Örneğin yengeçlerde bulunan sert kabuk ve böceklerdeki kitin adı
verilen örtü iskelet görevi yapar.
Omurgasız
hayvanların bir bölümü karada bir bölümü suda yaşar. Karada yaşayan
omurgasız hayvanların akciğerleri yoktur. Bu hayvanlar trake solunumu
yada deri solunumu yaparlar. Suda yaşayan omurgasız hayvanlar ise
solungaçlarıyla solunum yapar.
Omurgasız
hayvanlar yumurta ile çoğalır. Çekirge , örümcek , kelebek , hamam
böceği , sivrisinek çevremizde gördüğümüz omurgasız hayvanlardır.
Ahtapot , yengeç , istakoz , midye , deniz kestanesi , denizyıldızı ,
sünger , denizanası ve mercanlar suda yaşayan omurgasız hayvanlara
örnektir. İnsanların çevrelerinde sık karşılaştıkları omurgasız
hayvanlar eklem bacaklılar ve solucanlardır.
Yengeç
, istakoz , akrep , örümcek , kırkayak , arı , karınca ve kelebekler
eklem bacaklılar olarak adlandırılır. Eklem bacaklı hayvanlar kanatları
ve eklem bacaklarıyla hızlı biçimde hareket ederler. Eklem bacaklı
hayvanlar yumurta ile çoğalır.
Eklem
bacaklılardan karasinekler ve sivrisinekler insanlara pek çok hastalık
bulaştırabilirler. Genelde pis ortamlarda bulunan ve çoğalan bu
canlılardan karasinekler insanlara tifo , kolera ve dizanteri gibi
hastalıkların mikroplarını taşır.
Sivrisinekler ise sıtma adı verilen bir hastalığı sebep olan mikropları insanlara bulaştırabilir.
Diğer
bir eklem bacaklı hayvan olan arı insanlara faydalı bir hayvandır.
Arıların ürettiği bir salgı olan bal önemli bir besin kaynağıdır.
Nemli
yerlerde ve sularda yaşan solucanlar da sık karşılaştığımız omurgasız
hayvanlardandır. Genelde toprak altında yaşayan toprak solucanı , toprak
altındaki bitki ve hayvan artıklarıyla beslenir. İnsanlar için zararlı
olan solucanlar da vardır. Bunlar insan vücudunda asalak olarak yaşar.
OMURGALI HAYVANLARA ÖRNEKLER VERELİM
Vücutlarında
kemik ya da kıkırdaktan yapılmış omurgası bulunan hayvanlara omurgalı
hayvanlar denir. Omurgalı hayvanlar ; balıklar , kurbağalar ,
sürüngenler , kuşlar ve memeliler olmak üzere beş guruba ayrılır.
BALIKLAR
Balıkların
bir kısmı tatlı sularda ( göl ve nehir suları ) bir kısmı da tuzlu
sularda ( deniz ve okyanuslarda ) yaşar. İzmarit , hamsi , istavrit ,
kalkan balığı , palamut , lüfer gibi balıklar tuzlu suda yaşayan
balıklara örnektir. Yayın balığı , sazan ve alabalık ise tatlı sularda
yaşayan balıklardır.
Balıkların
vücutları pullarla örtülüdür. Solungaçları yardımıyla solunum yaparlar ,
solunumları sırasında suda bulunan oksijeni kullanırlar. Balıkların bir
kısmı yumurta ile çoğalırken bir kısmı da canlı doğum yapar. Yüzgeçleri
sayesinde suda hareket ederler.
KURBAĞALAR
Kurbağalar
nehir ve göl kenarlarında yaşar. Kurak bölgelerde pek görülmezler.
Kurbağaların derileri ince ve pulsuzdur. Ağızlarında diş bulunmaz. Uzun
arka bacakları sayesinde suda rahatlıkla yüzer. Kurbağalar etçil
hayvanlardır. Küçük böcekler ve tırtıl ile beslenirler. Yumurta ile
çoğalırlar. Kurbağaların derilerinin yaşamaları için nemli olması
gereklidir. Bu nedenle yaşantılarının bir bölümünü su kenarlarında bir
bölümünü de suda geçirirler.
SÜRÜNGENLER
Omurgalı
hayvanlardan olan sürüngenlerin başlıcaları ; yılan , kertenkele ve
kaplumbağadır. Sıcak bölgelerde yaşayan timsahlar da sürüngen
hayvanlardır. Timsahlar hem karada hem de suda yaşar. Yılanlar ve
kaplumbağaların da hem karada hem suda yaşayan türleri vardır.
Sürüngenlerin ayakları kısa ve yanlardadır. Yerde sürünerek hareket
ettiklerinden bu hayvanlara sürüngen hayvanlar adı verilir.
Sürüngenlerin vücutları sert pullarla kaplıdır. Yumurta ile çoğalırlar.
Etçil ve otçul olanları vardır. Kış uykusuna yatarlar.
KUŞLAR
Kuşlar
da omurgalı hayvanlardır. Kümes hayvanları da kuş türü içinde yer alır.
Bunlar diğer kuşlar gibi uçamaz. Yeryüzünde değişik özellikte çok
sayıda kuş vardır. Bülbül , kanarya , saka gibi kuşlar ötücü kuşlardır.
Kartal , akbaba , şahin , başkuş gibi kuşlar yırtıcı kuşlardır. Kaz ,
ördek , martı , pelikan gibi kuşlar perde ayaklıdır. Deve kuşu hızlı
koşabilen bir hayvandır. Horoz , tavuk , ördek , hindi evcilleşmiştir.
Kuşların
vücutları tüylerle örtülüdür. Kuşların bir bölümü sonbahardan
başlayarak sıcak ülkelere göç eder. Bütün kuşlar akciğer solunumu yapar.
Kuşlarda hareketi kanatlar sağlar. Kuşlar yumurta ile çoğalır. Kuşlarda
diş yoktur. Kuşların bazıları avladıkları hayvanların etleriyle
bazıları da bitkisel besinlerle beslenir.
MEMELİLER
Yavrularını
doğurarak dünyaya getiren ve onları sütle besleyen hayvanlara memeli
hayvanlar denir. Koyun , inek , kedi , köpek , at , maymun , yarasa ,
balina , gibi hayvanlar memeli hayvanlardır.
Memeli
hayvanların bir bölümü otla beslenir. Bu nedenle bu tip hayvanlara
otçul hayvan denir. Geyik , maymun , deve , koyun , keçi , inek gibi
hayvanlar otçul memelilerdir. Otla beslenen hayvanların çene yapıları ot
koparmaya elverişlidir.
Et
yiyerek beslenen memeli hayvanlara etobur memeliler denir. Çeneleri
kuvvetli , dişleri uzun ve sivridir. Et yiyerek beslenen hayvanların
büyük bir bölümü yabanidir. Kedi , köpek , aslan , kaplan , kurt ve
çakal etle beslenen memeli hayvanlardır.
Kesici
dişleri çok gelişmiş olan fare , sincap , tavşan , kunduz gibi
hayvanlar kemirici memelilerdir. Kemirici memeliler bitkilerin kök ve
gövdelerini kemirerek beslenir.
Yarasa uçabilen memeli hayvandır. Yarasaların işitme duyuları çok gelişmiştir. Mağaralarda yaşar. Böceklerle beslenir.
Yunus , balina ve fok suda yaşayan ve yüzen memeli hayvanlardır. Derilerinde kıl ve tüy yoktur.
Kelebek
, kuş ve yarasalar karada yaşar. Kanatları vardır ve uçarlar. Buna
rağmen kelebek ve yarasa kuşlar gurubunda değildir. Çünkü kelebek
omurgasız hayvandır. Yarasalar ise canlı doğum yaptıklarından memeli
hayvanlar gurubuna girer.
OMURGALILARIN YAŞADIĞI ORTAMLAR
KARADA YAŞAYAN HAYVANLAR
Köpek
, at , yılanların bir bölümü , aslan , tavşan , inek , eşek , koyun ,
keçi , kurt , fil , kanguru , kaplumbağaların bir bölümü , kertenkele ,
deve geyik gibi hayvanlar ile ; serçe , leylek , atmaca , güvercin ,
karga gibi kuşlar karada yaşar.
SUDA YAŞAYAN HAYVANLAR
Suda
yaşayan yüzlerce hayvan türü vardır. Bunların başında balıklar gelir.
Balıklar deniz , göl ve akarsularda yaşar. Suda yaşayan memeli hayvanlar
da vardır. Köpek balıkları , balinalar , yunus balıkları suda yaşayan
memelilere örnektir
HEM KARADA HEM SUDA YAŞAYAN HAYVANLAR
Bu
hayvanlar yaşamlarının bir bölümünü karada bir bölümünü de suda
geçirir. Su kaplumbağası , kurbağa , su yılanı , timsah , kaz , ördek ,
martı , pelikan , karabatak ve penguen hem suda hem de karada yaşayan
hayvanlardır.
HAYVANLARIN İNSAN YAŞAMINDAKİ ÖNEMİ
Hayvanlardan
besin ve giysi ham maddesi sağlanır. Kimi hayvanların gücünden
yararlanılır. İnek, koyun ve keçinin sütünden yararlanırız. Tavuk ,
hindi , kaz ve ördeğin etinden ve yumurtasından yararlanırız. Uskumru ,
lüfer , palamut , hamsi , alabalık , sazan balığı gibi balıkların
etinden yararlanırız. Arıların ürettiği bal da önemli bir besin
kaynağıdır.
Beyaz
ayı , tilki , sincap gibi hayvanların derilerinden kürk , manto ve
ceket yapılır. Ancak yanlış avlanma nedeniyle bu hayvanların sayıları
güç geçtikçe azalmaktadır. Sığır , yılan ve timsah derisinden ayakkabı ,
çanta ve kemer yapılır.
Hayvanların
gücünden de yararlanırız. At , deve , katır , manda ve eşek gücünden
yararlanılan hayvanlardandır. Bu hayvanlar yük taşımada ve tarım
toprağını sürmede kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder